[Piotrek]

FALE DŁUGIE – LW
Wskutek bardzo małego tłumienia w gruncie, fale długie rozchodzą się w postaci fali powierzchniowej na dość duże odległości. Jednak już w odległości od nadajnika 1000 – 2000 km, natężenie pola jonosferycznej fali przewyższa natężenie pola powierzchniowej fali. Dlatego również w dalekosiężnej komunikacji na falach długich wykorzystuje się falę jonosferyczną. Zasięg łączności na falach długich wzrasta w nocy, gdyż tłumienie tych fal przez warstwę E jonosfery jest mniejsze, niż tłumienie ich przez warstwę D, która znika w nocy. Sami już pewnie wiele razy zauważyliście, że w nocy jakości odbioru stacji jest o wiele lepsza i odbieracie stacje, których nie możecie złapać w dzień
Tłumienie fal długich przez jonosferę podlega wahaniom w rytmie dobowym, pór roku, rocznym i jedenastoletnim (okres aktywności słonecznej). Ze względu na stosowanie między innymi fal długich w radiowej służbie czasu i częstotliwości wzorcowych oraz hiperbolicznych systemach nawigacyjnych, duże mają znaczenie zmiany czasu propagacji sygnałów. Zmiany te, są dwojakiej natury: niewielkie (do 0.2 mikrosekundy) zmiany przypadkowe, i sięgające 34 mikrosekund zmiany związane z obecnością strefy półmroku (granicy dnia i nocy) między nadajnikiem a odbiornikiem.
FALE ŚREDNIE - MW
O zasięgu sygnału w dzień na falach średnich decyduje fala powierzchniowa. Dzieje się tak, ponieważ warstwa D jonosfery nie odbija fal średnich, lecz je tłumi. Fale przedostają się do jonosfery i są odbijane przez warstwę E, lecz tłumienie ich w warstwie D jest tak duże, że falę jonosferyczną można pominąć. Zjawisko to dotyczy szczególnie fali o długości 200 m. Z zachodem słońca warstwa D znika, wskutek czego w ciągu nocy o zasięgu sygnału decyduje fala jonosferyczna. Wtedy rozgłośnie nadające na falach średnich, są słyszalne w odległości większej niż 3000km. Ale z powodu pewnej zmienności warunków propagacji fal jonosferycznych i ich interferencji z fala przyziemną, przed świtem występuje efekt nocny, objawiający się błędami radionamierzania mogącymi dochodzić do 90 stopni.
„W nocy na falach średnich zdarza się czasem „efekt luksemburski” (nazwany tak od miejsca, gdzie został zaobserwowany po raz pierwszy). Na skutek tak zwanych zjawisk nieliniowych w jonosferze jedna fala przejmuje modulację innej, w rezultacie, czego jej modulacja staje się mieszanką obu, niekiedy z przewagą tej przechwyconej. Zasięg łączności na fali powierzchniowej maleje wraz z długością fali. Krążyła kiedyś niepisana zasada, że nadajnik o mocy 1kW pracując z falą o długości 1000 m ma zasięg 1000 km, a z falą o długości 100 m ma zasięg 100 km”.
Największy zasięg sygnału uzyskuje się nad morzem, a najmniejszy nad terenem suchym, czyli – tereny miejskie i piaszczyste.
FALE KRÓTKIE - SW
Ze względu na krzywiznę Ziemi i tłumienie zakresu fal przez powierzchnię terenu, zasięg w zakresie fal krótkich jest niewielki. Od kilkudziesięciu kilometrów od nadajnika (fale rzędu 100m) do kilku kilometrów (fale rzędu 10m). Lecz fale krótkie mogą się odbić raz lub nawet wielokrotnie od jonosfery i od Ziemi, umożliwiając fali łączność o zasięgu ogólnoświatowym. Pierwsza niedogodnością łączności na falach krótkich jest to, że rozmaite częstotliwości krytyczne i maksymalne dla jonosfery, leżą w tym zakresie fal. Fale krótkie są odbijane głównie przez warstwę F2, ale okresowo także przez E i F1, w tym warstwy występujące sporadycznie. Ilość warstw jonosfery zależy od kata padania promieni słonecznych oraz od aktywności słonecznej, dlatego w różnych przedziałach czasu warunki propagacyjne na obu końcach zakresu fal krótkich mogą ulegać zmianom. O wartości maksymalnej użytej częstotliwości w zakresie fal krótkich decydują pory doby, pory roku i faza cyklu aktywności słonecznej. Ogólnie częstotliwość ta jest większa w dzień niż w nocy, jej nocna wartość jest większa w lecie, a wartość dzienna zimą, a szczególnie przed południem.
Pogorszenia odbioru sygnału na falach krótkich są spowodowane przez burze jonosferyczne. Częstotliwość występowania burz jonosferycznych jest związana z przebiegiem cyklu aktywności słonecznej. Najwięcej w latach maksimum plam słonecznych.
Burza jonosferyczna trwa zazwyczaj od kilku godzin do paru dni. Szczególnym rodzajem zaburzenia jonosferycznego jest zjawisko zaniku odbioru fal krótkich na całej półkuli oświetlonej przez Słońce. Normalnie zanik powszechny jest krótkotrwały; od kilku minut do 2 - 3 godzin. Najdłużej trwa na mniejszych częstotliwościach zakresu. Innym efektem charakterystycznym dla fal krótkich jest zjawisko echa. Jego źródłem jest zaleta tego zakresu fal, czyli ogólnoświatowy zasięg. Zjawisko echa występuje najczęściej, gdy nadajnik i odbiornik znajdują się w strefie zmiany pory doby (w strefie półmroku). Droga obu sygnałów przebiega wtedy wzdłuż strefy półmroku.

[Kilobajt]

Witam,

Ładnie napisane. Warto by było dopisać, która długość fali w jakim zakresie częstotliwości się mieści.

Pozdrawiam.

[Piotrek]

FALE DŁUGIE : LW
153 – 279 kHz

FALE ŚREDNIE : MW
531 – 1611 kHz

FALE KRÓTKIE : SW
1711-29999 kHz